ARQ Kenniscentrum Impact

Afgelopen maanden zijn er extra vluchtelingen en asielzoekers naar Nederland gekomen. Veel? Dat is relatief. Door de UNHCR wordt geschat dat er ongeveer 19,5 miljoen vluchtelingen zijn in de wereld. In 2014 vroegen in Nederland 24.495 personen asiel aan (vergelijk dit met 202.645 aanvragen in Duitsland, 81.180 in Zweden en 31.745 in het Verenigd Koninkrijk).1 Eind oktober ging het in Nederland om 45.000 personen.

Wie gewend is aan een leven in Nederland zal moeilijk kunnen invoelen wat het betekent om ergens te wonen, te proberen om een bestaan te onderhouden onder omstandigheden van voortdurende onderdrukking of gevaar. De wereld kent vele oorden waar overheden er niet in slagen hun burgers te beschermen. Op bereisbare afstand, zo blijkt. De Europese Unie ziet zich geconfronteerd met een omvangrijke stroom vluchtelingen, afkomstig uit de continenten ten oosten en zuiden van Europa. Migratie is zo oud als de mens en kent door de hele geschiedenis heen pieken en dalen.

De werkkamer bevindt zich deze keer binnen het kantoor van GGD GHOR Nederland in Utrecht. Hier treffen we René Stumpel: arts en ruim 20 jaar werkzaam bij de GGD Gooi en Vechtstreek, op dit moment als directeur publieke gezondheid, maar ook nog steeds als forensisch geneeskundige. Daarvoor verzorgde hij onderwijs voor GGD artsen. Al met al is hij meer dan 30 jaar actief op het snijvlak van publieke gezondheid en calamiteiten. Het gesprek voert via ervaringen tijdens het werk die indruk op hem hebben gemaakt, naar zijn affiniteit – en ook ambities – met de psychosociale hulp bij rampen.

Met de huidige omvangrijke instroom van vluchtelingen ontstaat een groeiende behoefte aan kennis bij organisaties die direct of indirect te maken krijgen met deze groep. Zorgverleners maar ook scholen en gemeentes zien zich geconfronteerd met vragen rond crisisopvang, verwijsen behandelmogelijkheden voor vluchtelingen. om de huidige structuren voor opvang en gezondheidszorg te versterken en kennis te ontsluiten voor het veld, heeft Arq psychotrauma expertgroep het psychosociaal ondersteuningspunt Vluchtelingen (poV) opgericht.

Minister Edith Schippers van Volksgezondheid wil dat de mogelijkheden van e-health beter worden benut. De minister ziet nieuwe technologieën waardoor zorg op afstand geboden kan worden en waar mensen veel baat bij kunnen hebben. Toch signaleert Schippers dat brede implementatie nog vaak achterblijft. Hoe zit dit bij een specialistische GGZ-instelling als Stichting Centrum ’45? Ziet deze instelling de voordelen van het gebruik van e-health? En, als dat zo is, maakt Centrum ’45 er ook al gebruik van? Cogiscope sprak met Tim Wind, klinisch psycholoog i.o.

De psychosociale hulp bij rampen en crises in Europa is niet constant en ook niet overal conform de norm. De hoeveelheid richtlijnen, aanbevelingen, modellen, hulpmiddelen en instrumenten is enorm en bovendien breed verspreid. Dat vraagt om een praktische oplossing, betogen de auteurs van dit artikel. Relevante kennis moet worden samengebracht en gericht per doelgroep worden ontsloten. Het EU project ‘operationalising psychosocial care in crises’ (OPSIC) voorziet in een belangrijke vooruitgang.

Eind 2011 en begin 2012 brachten binnen enkele maanden drie politiemedewerkers in opleiding zichzelf om het leven. Dit tragische gegeven riep opnieuw de al vaker gestelde vraag op: komt zelfdoding vaker voor onder politiemensen? Volgens Timmer en zijn collega-onderzoekers die eerder in 2011 een rapport over dit onderwerp uitbrachten, is niet bekend hoeveel Nederlandse politiemensen zichzelf van het leven beroven en dus ook niet of dat er bovengemiddeld veel zijn. Over de oorzaken tastte men eveneens in het duister, en het was al helemaal onduidelijk hoe suïcides voorkomen konden worden.

e-health is niet meer weg te denken uit het huidige behandelrepertoire in de ggZ; veel hulpverleners, managers en beleidsmakers zijn er druk mee: waar komt die urgentie vandaan en is die aandacht om
tools te ontwikkelen wel terecht? en, belangrijker nog, worden tools uiteindelijk wel gebruikt? in dit artikel gaan we op zoek naar het ‘waarom’ van e-health, benoemen we een aantal voorbeelden, bespreken we veel voorkomende ‘uitdagingen’ en bezien we wat nodig is om te komen tot bredere implementatie.

Op 28 maart 2015 sprak Maajid Nawaz in De
Rode Hoed te Amsterdam de Socrateslezing ‘From
extremism to secular liberalism’ uit. De belangrijkste
vraag die hij, als ervaringsdeskundige, opwierp was:
hoe kunnen wij als vrijgevochten westerlingen met
een sterk geïndividualiseerde cultuur een inspirerend
alternatief bieden voor het zoveel Islamitische
jongeren aansprekende islamisme? Jurriaan Jacobs
verkent hoe Nawaz deze vitale vraag beantwoordt.
Bieden democratische ‘counter-narratives’ die