Hoe gaat het met de kinderen? : 100 bezoeken aan de (nood)opvang voor Oekraïners en asielzoekers

Sinds het najaar van 2021 hebben we te maken met (crisis)noodopvanglocaties in Nederland. De reguliere opvang biedt onvoldoende plek voor het aantal asielzoekers dat zich in Nederland meldt. Het systeem zit aan haar grens en doorstroom gaat uiterst traag. Er zijn onvoldoende woningen beschikbaar in Nederland. Daar bovenop komt dat de doorlooptijd van de beslissing op asielaanvragen bij de IND in tien jaar tijd is verdrievoudigd. Daardoor verblijven mensen die asiel aanvragen en statushouders steeds langer in de opvang.

 

Joodse school Utrecht

'Dag meneer, komt u ons maar gauw achterna, dan kunt u ons in Polen weer lesgeven!'   Bron: fragment uit het 'dagboek' van leraar Hens Lindeman.

 

Dit zegt een leerling tegen haar docent bij haar afscheid van de Joodse school. Ik word er koud van. In mei 2021 stuurde mijn broer me een mail. Hij vertelde dat hij op een Israëlische website het oorlogsdagboek had gevonden van de collega van onze vader, Hens Lindeman (officieel Henri Lindeman).

 

August en Nina

Nina’s beide opa’s dienden bij het KNIL, en in 1951 zijn ze op dienstbevel naar Nederland gebracht met de belofte dat ze snel terug zouden kunnen keren naar een vrije Molukse staat. Die is er nooit gekomen, en dit doet Nina en haar familie nog steeds pijn. De opa en oma van August waren Indische Nederlanders. Zijn opa was dienstplichtig bij het KNIL, en zijn oma zat gevangen in een Japans gevangenenkamp. Na de oorlog kwamen ze gedwongen naar Nederland. Ze richtten hun blik op de toekomst en spraken nooit over hun getraumatiseerde verleden.

Vincent

Vincent de Kom is de achterkleinzoon van Anton de Kom. Anton de Kom is een bron van inspiratie in het leven van Vincent, om zich zelf in te zetten voor een rechtvaardige wereld: ‘Ik sta op de schouders van een gigant, elke dag’.

 

Tieme

Henk van der Pas, de overgrootvader van Tieme de Laat, woonde tegenover Kamp Vught en smokkelde voedsel en medicijnen naar binnen, en brieven van gevangen naar buiten. ‘Ik hoop dat ik zijn dapperheid en rechtvaardigheidsgevoel heb meegekregen’.

 

Martine en Rinke

In het leven van het echtpaar Martine Letterie en Rinke Smedinga is de oorlog elke dag aanwezig. De opa van Martine is vermoord in concentratiekamp Neuengamme. De vader van Rinke was overtuigd nazi: NSB-lid, volgde de SS-opleiding, was bewaker in Kamp Westerbork en trad aan het eind van de oorlog in dienst bij de Ordnungspolizei van het Duitse leger.

 

Elisabeth

Toen Elisabeth Oets 14 jaar oud was kocht ze een ketting met een Davidster van haar zakgeld. Toen ze het aan haar moeder liet zien reageerde haar moeder geschrokken: ‘Je moet niet laten zien dat je Joods bent.’ Sindsdien heeft ze jarenlang haar Joodse identiteit voor de buitenwereld verborgen.

 

Nieuwsgierigheid naar de ander

Sinds een aantal maanden groeit er een klein jongetje in mijn buik. Wat had ik dat graag aan mijn grootouders verteld! Helaas zijn zij al jaren geleden overleden. Toch fantaseer ik af en toe over hun reactie. Zouden ze net zo blij zijn geweest als 36 jaar geleden, toen mijn moeder hen vertelde dat ze in verwachting was van mij?

Natuurlijk waren ze in de eerste plaats dolgelukkig dat ze opa en oma werden, maar ik vermoed dat er meer aan de hand was. Eindelijk waren er weer drie generaties in onze familie. Nieuw leven helpt tegen de dood. Hitler had definitief niet gewonnen.

Splijting en integratie : Inspiratielezing over leven met oorlog

In oktober 2021 was ik bij een vertoning van een documentaire gemaakt door Thomas Watson, een Australische filmmaker. Hij begon een zoektocht naar het verzwegen verleden van zijn overleden grootmoeder, de Nederlandse Yvonne Holman. Zij had als tiener in concentratiekamp Lampersari gezeten ten tijde van de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië. Thomas maakte de reis naar Java waar alles gebeurd was. Het hield hem bezig dat in de familiedynamiek waarin hij was opgegroeid iedereen altijd maar goedlachs was terwijl er ondertussen veel angst, verdriet en boosheid in de lucht hing.

Pagina's