Een grote groep Sinti en Roma, sommigen met een witte roos in de hand, liep op 19 mei dit jaar in een stille tocht door voormalig kamp Westerbork. 75 jaar geleden vertrok van hier het Zigeunertransport met als eindbestemming Auschwitz. In filmbeelden van dat transport kijkt Settela Steinbach vlak voor het sluiten van de wagon naar buiten. Dat beeld zou een iconische foto van de Jodenvervolging worden. Tot in de jaren negentig wist niemand dat dat niet een Joods meisje betrof maar een Sinti meisje.

Ook in de muziek heeft de Tweede Wereldoorlog zijn sporen getrokken. Veel muziek die er nu had kunnen zijn, is er niet gekomen - omdat de componisten werden vervolgd en vermoord. Veel muziek die wel werd geschreven, is nauwelijks bekend - omdat de componisten te kort leefden. Andere muziek raakte belanden als symbool van de ideologie van de onderdrukker, waardoor het een verzetsdaad werd deze muziek te weigeren uit te voeren.

De Hoge Feestdagen worden wereldwijd gevierd. Ook in wat destijds de kolonie Nederlands-Indië was werden kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog weer Joods Nieuwjaar en Grote Verzoendag gevierd. Maar dat was wel volop improviseren.

Tijdens haar onderzoek naar de Republikeinse kampen heeft Mary van Delden van gegevens uit inverviews, enquêtes, boeken en archieven - ondanks soms tegengestelde en mogelijk foutieve informatie of gebrek aan gegevens - een reconstructie gemaakt van de interneringen en de evacuaties in de achttien residenties van Java.

Dit onderzoek is niet gepubliceerd. Voor Pelita Nieuws beschrijft zij de gebeurtenissen die voor sommige residenties - gezien de plaatsruimte - sterk zijn ingekort.